อำพัน (Amber)

เป็นอัญมณี ที่ก่อกำเนิดมากจาก"ยางของต้นสน" เมื่อต้นสนจำนวนมากตาย ทับถมกันเป็นเวลายาวนานนับหลายสิบล้านปี (ประมาณ 50-60 ล้านปี) ยางของต้นสนจำนวนมาก จะเกิดการเปลี่ยน แปลงสภาพ และแข็งตัวกลายเป็นหิน มีสีสันสวยงามมาก

อำพันส่วนใหญ่จะมีสีเหลือง ทั้งเหลืองอ่อน เหลืองทอง เหลืองอมส้ม น้ำตาลแดง ฯลฯ บางครั้งอาจพบสีเขียว อมน้ำเงิน หรือม่วง (มีจำนวนน้อย) ได้เช่นกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับ ชนิดของต้นสน และยางสนนั้น ภายในยางสน มักจะมีแมลงต่าง ๆ ตายติดอยู่ภายในด้วย เช่น แมลงปอ แมงป่อง หรือเศษเปลือกไม้ ใบไม้ ฟองอากาศ แต่ก็มีอำพันจำนวนมากเช่นกัน ที่มีเนื้อใสสะอาด ไม่มีสิ่งปลอมปนแทรกอยู่ จึงมีราคาสูงกว่า และเป็นที่ต้องการของตลาด มากกว่า โดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกา

อำพัน มีความแข็ง 2-2.5 มีความวาวแบบยางสน (Resious Luster) จึงเกิดริ้วรอยง่าย แม้แต่เล็บก็สามารถ ขูดอำพัน ให้เป็นริ้วรอยได้ มีดธรรมดา ก็สามารถตัดอำพันให้ขาดได้ นอกจากนี้ ฝุ่นละอองของแร่ควอตซ์ในอากาศ ก็สามารถ ทำให้ผิวของอำพันลดความมันวาวลงได้ง่าย ๆ แม้ว่าจะใช้ถนอมสักเพียงใดก็ตาม วิธีตรวจสอบอำพันอำพันแท้มีความถ่วงจำเพาะต่ำมาก จึงสามารถลอยอยู่ในน้ำทะเลได้ เราจึงสามารถตรวจสอบได้อย่างง่าย ๆ โดยไม่ต้องไปถึงทะเลให้ยุ่งยาก ด้วยการนำอำพันลอยลงในแก้วน้ำเกลือ ถ้าอำพันจมแสดงว่าของปลอม

(จากหนังสือศรีสรรพ์อัญมณี)