ไข่มุก เป็นสารอินทรีย์ ที่เกิดตามธรรมชาติ ซึ่งจัดเป็นรัตนชาติ ที่ได้รับความนิยมสูง ราคาโดยทั่วไปจะไม่แพงนัก แต่ถ้าคุณภาพเป็นเลิศ ก็มีราคาสูงได้เหมือนกัน

ไข่มุกเกิดจากหอยมุก โดยตัวหอย จะสร้างวัสดุ ที่มีส่วนประกอบเป็นแร่แคลเซียมคาร์บอเนต ซึ่งมีลักษณะ เป็นชั้นๆ เรียกว่า เนเคอร์ (Nacre) และมีความวาว เหมือนมุก เกิดหุ้มล้อม รอบวัตถุใดๆ เช่น กรวดทราย เศษหิน ฯลฯ ที่พัดหลง หรือถูกใส่เข้าไปในหอยแล้ว ทำให้เกิดความระคายเคือง ชั้นของเนเคอร์จะค่อยๆ สะสมตัวมากขึ้น จนเป็นไข่มุก ยิ่งชั้นเนเคอร์ มีความหนามากขึ้นเท่าใด คุณภาพของไข่มุก จะดีมากขึ้นเท่านั้น

ไข่มุกมี 3 ประเภทคือ 1.ไข่มุกธรรมชาติ (Natural pearl)
2. ไข่มุกเลี้ยง (Cultured pearl) และ
3. ไข่มุกเทียม (pearl imitation) ไข่มุกธรรมชาติและไข่มุกเลี้ยง จัดเป็นไข่มุกแท้ด้วยกันทั้งคู่ต่างกันที่เกิดมา ตามธรรมชาติ หรือเกิดโดย คนช่วยให้เกิด มีคุณสมบัติต่างกัน เล็กน้อย เช่น ไข่มุกเลี้ยง มีความถ่วงจำเพาะ มากกว่า ไข่มุกธรรมชาติ เล็กน้อย

ไข่มุกมีได้หลายสี โดยทั่วไปจัดแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ ขาว ดำ และสีแฟนซีต่างๆ เช่นแดง เหลือง ชมพู ม่วง ฟ้า เขียว เป็นต้น ไข่มุกธรรมชาติ และไข่มุกเลี้ยง ที่มีคุณภาพดี จะมีสีเรียบ บริสุทธิ์ ขาวดั่งเงินยวง (silverly white) ชนิดสีขาว ที่มีประกายเหลือบชมพู และชนิดสีดำ ที่มีประกาย เหลือบสีเขียว เป็นที่นิยม และมีราคาแพง นอกจากนี้ ยังต้องมีความวาวสูง มีความโปร่งแสง แบบกึ่งโปร่งแสง เนื้อมุกไม่มีตำหนิ มีรูปร่างกลม (นิยมมาก) มีขนาดโต พอสมควร (ขนาดโตหายาก ราคาแพง) และจะต้องมีชั้นเนเคอร์ (nacre) หนา